Olej hamulcowy – Vadamecum dla kierowcy

Płyn hamulcowy, czyli co dokładnie?

Układ hamulcowy nie mógłby funkcjonować poprawnie, gdyby nie płyn hamulcowy, stanowiący jego najważniejszy element eksploatacyjny. Podobnie jak i pozostałe płyny w pojeździe, on również ulega okresowemu zużyciu podczas codziennego używania samochodu. Płyn hamulcowy przenosi siłę hamowania z pedału hamulca na klocki hamulcowe, w wyniku czego samochód może się zatrzymać, bez ryzyka zapowietrzenia hamulców.

Problemem, z jakim muszą zmierzyć się właściciele aut, jest higroskopijność płynu hamulcowego, co oznacza, że pochłania on wilgoć i wodę ze swojego otoczenia. Produkowany jest on na bazie glikolu, a woda dostająca się do płynu hamulcowego powoduje obniżanie się temperatury jego września i obniża prawidłowe funkcjonowanie całego układu hamulcowego. Dlatego tak ważne jest sprawdzanie nie tylko poziomu płynu hamulcowego, ale też jego temperatury wrzenia, która nie powinna być niższa niż 180 stopni Celsjusza.

Co ile należy wymieniać płyn hamulcowy?

Wielu kierowców zastanawia się, co ile powinna następować wymiana płynu hamulcowego i czy można go uzupełniać poprzez dolewanie odpowiedniej cieczy. Przyjmuje się, że stan płynu hamulcowego należy kontrolować regularnie, najlepiej przy każdej wizycie w warsztacie. Każdy producent pojazdu określa normy wymiany płynu hamulcowego, choć przyjmuje się, że jego wymiana powinna następować z częstotliwością:

• raz na dwa lata lub
• co 40 lub 60 tys. przejechanych kilometrów.

W starszych pojazdach samochodowych wyprodukowanych przed 1990 rokiem, okres pomiędzy kolejnymi wymianami płynu hamulcowego powinien być krótszy – najlepiej raz do roku.

Jak sprawdzić poziom płynu hamulcowego?

Sprawdzenie stanu i parametrów płynu hamulcowego powinno odbywać się w serwisie dysponującym specjalistycznym urządzeniem. Pomiar temperatury wrzenia, która wskazuje również na stan płynu hamulcowego i na ewentualną konieczność jego wymiany, można dokonać przyrządem testowym, m.in. mobilnym urządzeniem BFT 320 lub stacjonarnym BFCS 300. Podczas pomiaru sprawdzają one również procentową zawartość wody w płynie hamulcowym. Jakość płynu hamulcowego sprawdza się poprzez porównanie temperatury wrzenia mokrego. Płyn hamulcowy z najwyższą temperaturą wrzenia mokrego charakteryzuje się najwyższą jakością.

W jaki sposób należy wymienić olej bądź dolać?

Przed przystąpieniem do wymiany płynu hamulcowego należy określić, jaki typ płynu będzie potrzebny w samochodzie. Najczęściej wykorzystywane są płyny:

• DOT 3,
• DOT 4,
• DOT 5.

Cyfra umieszczona z boku oznacza coraz wyższą temperaturę wrzenia. Płyn hamulcowy najlepiej dobierać do swojego pojazdu pod kątem zaleceń producenta. Informacje na ten temat znajdują się najczęściej na zbiorniczku wyrównawczym, choć można też wykorzystać w tym celu tabele z internetu opracowane przez wytwórców płynów. Co ważne, różnego typu produktów nie należy ze sobą mieszać. Zawsze trzeba korzystać ze świeżego płynu, a nie takiego, który przeleżał w butelce w garażu czy w piwnicy przez rok, czy dwa, ponieważ niemalże pewne jest, że zdążyła zgromadzić się w nim wilgoć i stanie się on niebezpieczny dla układu hamulcowego pojazdu.

Chcąc wymienić płyn hamulcowy, należy umieścić samochód na podnośnikach lub podstawkach i ściągnąć koła. Do wymiany potrzebny będzie przezroczysty wężyk i pojemnik do zbierania cieczy. Wężyk należy podłączyć do zaworka odpowietrznika. Wówczas odkręcamy odpowietrznik, a w tym samym czasie druga osoba powinna naciskać raz za razem pedał hamulca, dzięki czemu płyn zacznie wyciekać.

Wymiana płynu wiąże się z odpowietrzeniem układu hamulcowego samochodu. Stary płyn można odessać, na przykład przy użyciu dużej strzykawki, ze zbiorniczka, a podczas spuszczania płynu z układu, trzeba jednocześnie wlewać nowy preparat. Jeśli poziom płynu spadnie do zbyt niskiego poziomu, to do układu hamulcowego zasysa się powietrze i wymianę będzie trzeba powtórzyć. Stary płyn wlewamy do przygotowanego uprzednio naczynia, przy czym końcówkę węża należy zanurzyć w cieczy, co skutecznie zapobiegnie przedostawaniu się powietrza do przewodów hamulcowych.

Płyn należy wylewać do czasu, aż nie znikną z niego pęcherzyki powietrza, a jego kolor będzie miał barwę nowego produktu. Nie można odkręcić wszystkich odpowietrzników na raz – trzeba to robić systematycznie. W autach bez systemu ABS trzeba zacząć od odpowietrznika znajdującego się najdalej od pompy hamulcowej, a z systemem ABS najpierw odpowietrza się odpowietrznik najbliżej pompy.

Znaczenie płynu hamulcowego

Nadrzędną rolą odgrywaną przez płyn hamulcowy w każdym pojeździe jest przenoszenie siły z pompy hamulcowej do siłowników w kołach. Płyn hamulcowy powoduje, że klocki hamulcowe lub szczęki z okładzinami po naciśnięciu przez kierowcę pedału gazu, dociskają się do tarcz lub bębnów hamulcowych.

Płyn ma także smarować układ hamulcowy. Dzięki jego zdolnościom higroskopijnym zapobiega powstawaniu korków parowych, tworzących się podczas mocnego nagrzewania układu hamulcowego. Płyn gotując się, zamienia swój stan z ciekłego na gazowy, spada ciśnienie w układzie, a hamulce mogą w ogóle przestać działać. Kiedy płyn hamulcowy wchłania coraz więcej wilgoci, temperatura września rośnie, a przy każdym wzroście o 1 proc. zawartości wody, skuteczność hamowania pojazdu zmniejsza się o około 15 proc.

Lista producentów płynów wraz z cenami za litr

Do dyspozycji mamy wielu producentów płynów hamulcowych. Wśród nich można wymienić:

• Boryszew – cena płynu DOT-4 za 1 litr to około 26 zł,
• Organika – cena płynu DOT-4LV za 1 litr to około 22 zł,
• K2 Turbo – cena płynu DOT-4 za 1 litr to około 23 zł,
• Autoland – cena płynu DOT-4 za 1 litr to około 27 zł,
• Carso – cena płynu DOT-4 za 1 litr to około 18 zł,
• Castrol – CHF – cena za 1 litr to 54,40 zł,
• Orlen Oli Płyn Hamulcowy – cena za płyn DOT-4B za 1 litr to około 24 zł,
• Black Diamond – cena płynu DOT4 PLBD za 1 litr to około – 78 zł.

Klasa i rodzaje płynów hamulcowych

Istnieje kilka klas płynów hamulcowych różniących się między sobą temperaturą wrzenia. Wśród nich można wyróżnić płyny:

• DOT-3 – stosowane głównie w starszej generacji autach, wyprodukowanych w latach 90. XX wieku lub późniejszych. Według norm temperatura wrzenia niezawodnionego płynu tego typu nie może być niższa niż 205 stopni Celsjusza, a zawodnionego (z zawartością wody) 140 stopni Celsjusza. Płyn ten wrażliwie reaguje na każdą domieszkę wody, a jeśli jest ona wyższa niż 3 proc., wówczas sprawność układu hamulcowego pojazdu radykalnie maleje.
• DOT-4 – popularny płyn hamulcowy, który posiada minimalną temperaturę wrzenia dla płynu niezawodnionego na poziomie 230 stopni Celsjusza, zaś zawodnionego – 155 stopni Celsjusza.
• DOT-5 – płyn hamulcowy produkowany na bazie olejów silnikowych, który nie miesza się z płynami glikolowymi (DOT-3 i DOT-4). Można go używać wyłącznie w specjalnie do tego celu przygotowanych układach hamulcowych. Nie ma właściwości higroskopijnych, dlatego nie wchłania wody.
• DOT-5.1 – płyn hamulcowy glikolowy, charakteryzujący się temperaturą wrzenia na poziomie co najmniej 260 stopni Celsjusza.

Powiązane posty:

Jak poradzić sobie z zapowietrzonym hamulcem?