Obecnie samochody wyposażone są w wiele systemów mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa. Jednym z nich jest system ABS, który może przyczynić się do skuteczności hamowania na śliskiej nawierzchni, ale tylko pod warunkiem, że wiemy jak z niego prawidłowo korzystać.
Czym jest układ ABS?
Układ ABS to system uniemożliwiający zablokowanie kół podczas hamowania. Jego rolą jest sterowanie całym przebiegiem procesu hamowania tak, aby siła przyczepności kół do nawierzchni była jak największa. Dzięki ABS-owi kierowca nawet podczas dużej prędkości zachowuje kontrolę nad pojazdem. Jednak ostateczna długość drogi hamowania samochodów wyposażonych w ABS uzależniona jest przede wszystkim od umiejętności kierowcy oraz warunków zewnętrznych. Od 1 maja 2004 roku w układ ABS wyposażone są wszystkie samochody produkowane na terenie Unii Europejskiej.
Jak działa system ABS?
W przypadku utraty kontroli nad pojazdem samochód może zostać ściągnięty w bok lub zacząć się obracać, a dzieje się tak wtedy, kiedy koła z co najmniej jednej osi przestają się obracać. ABS w samochodzie jest po to, aby zapobiegać takim sytuacjom. System zapobiegający blokowaniu kół naśladuje hamowanie impulsywne, ale robi to znacznie dokładniej niż kierowca. W momencie gwałtownego hamowania z reguły jedno koło zaczyna obracać się wolniej niż pozostałe, natomiast ABS kontroluje moment hamowania kierowcy i w przypadku silnego naciśnięcia pedału hamulca zmniejsza siłę hamowania tego koła. System ABS ma najlepsze zastosowanie zwłaszcza przy trudnych warunkach pogodowych, czyli przy śliskich drogach pokrytych wodą lub deszczem. Na suchej nawierzchni o względnie dobrej przyczepności może nieznacznie wydłużyć czas hamowania. Ma to jednak na celu ochronę opon przed zdarciem.
Jak hamować z ABS-em?
W samochodach wyposażonych w ABS podczas hamowania awaryjnego najlepszym sposobem hamowania jest jak najszybsze dociśnięcie pedału hamulca i wciśnięcie pedału sprzęgła. Sprzęgła nie powinno się wciskać przed hamulcem, ale zawsze równocześnie. Dociśnięty pedał sprzęgła delikatnie skróci czas hamowania oraz zminimalizuje ryzyko zgaśnięcia silnika. Sprawny układ ABS ogranicza siłę hamowania po to, aby nie doszło do zablokowania kół, czego następstwem może być poślizg. W trakcie awaryjnego hamowania autem wyposażonym w ABS możemy skręcać, ale tylko wtedy, gdy nie doprowadzimy do zerwania przyczepności opon z nawierzchnią.
W nowoczesnych samochodach system ABS włącza się stosunkowo wcześnie, jednak to od prowadzącego pojazd zależy to, po jakim momencie auto się zatrzyma. Dlatego, aby system ABS był pomocny dla kierowcy, w momencie zagrożenia należy całą siłą wcisnąć hamulec. Jeśli tego nie zrobimy, a jedynie delikatnie go “muśniemy”, tak jak robimy to przy zwalnianiu, system ABS nie zda swojej roli. Trzeba mieć na uwadze, że jest to tylko urządzenie elektroniczne, które nie widzi zagrożenia, a jego działanie uzależnione jest od zachowania kierowcy. Jeżdżąc samochodem wyposażonym w ABS przy zwolnieniu nacisku na pedał, osłabiamy skuteczność hamowania, dlatego podstawowa zasada hamowania z ABS brzmi: hamować mocno i skręcać płynnie.
Hamowanie w samochodach bez ABS
W razie nagłego hamowania w samochodach bez systemu ABS kierowca musi zastosować hamowanie pulsacyjne. Hamowanie pulsacyjne tym różni się od ABS, że za utrzymanie kontroli nad pojazdem odpowiada nie komputer a sam kierowca. Hamowanie pulsacyjne polega na gwałtownym wciśnięciu pedału hamulca i trzymaniem go wciśniętym do oporu, czyli do momentu, gdy koła pojazdu zablokują się. W drugiej fazie należy natychmiast zmniejszyć nacisk na pedał hamulca, aż do momentu odblokowania kół i powtórzyć ponowne hamowanie, aż do ponownego zablokowania kół. Tę czynność należy powtarzać, aż do całkowitego zatrzymania się pojazdu. Pedał wciśnięty w podłogę pozbawia samochód możliwości zmiany kierunku ruchu. Dopiero odblokowanie hamulców może sprawić, że samochód zaczyna skręcać, choć i tak to nie zawsze jest regułą.
Nie od dziś wiadomo, że taka forma awaryjnego hamowania nie jest najlepszą metodą na zatrzymanie pojazdu. Click To TweetWadą tego rozwiązania były problemy z umiejętnym wykorzystaniem tej wiedzy w praktyce. Nie każdy kierowca, zwłaszcza ten z krótkim stażem, potrafił skutecznie hamować pulsacyjnie w obliczu zagrożenia, co przełożyło się na bardzo dużą liczbę wypadków. Pierwsze systemy ABS zaczęto montować w latach 80. za dopłatą w ramach wyposażenia dodatkowego samochodu, potem stało się to regułą przy nowych pojazdach wypuszczanych na rynek, a po 2004 r. wszystkie samochody, które trafiają na rynek bezwzględnie muszą być wyposażone w ABS i nie ma od tej reguły żadnych wyjątków.
